Lastik Tekerlekli Transportör
TÜVASAŞ’ın Sakarya’da bulunan tesislerinde, üretimde veya tamirde olan vagonların, atölyeler arasındaki hatlarda taşınması amacıyla transportörler kullanılmaktadır. Var olan transportörler elektrik tahrikli, eski teknoloji ve fabrikayla aynı yaşta oldukları göz önüne alınırsa oldukça yıpranmış bulunmaktadır. Hepsinden önemlisi bu araçlar üzerine hareket ettikleri raya bağlı olarak tek hat üzerinde çalışmaktadırlar.
Eski transportör.
TÜVASAŞ, kullanmakta olduğu bu araçlara destek olarak, tek bir hatta bağlı kalmadan vagonları fabrika içerisinde istenilen her noktaya kolaylıkla nakledebilecek lastik tekerlekli bir araca gereksinim duydu. Bu ihtiyaca cevap verebilecek yetenekte bir aracın yurt içinde üretilebilmesi için bir araştırma çalışması başlattı.
Bu çalışmada aktif olarak görev alan bir mühendis olarak ilk olarak fabrikada kullanılan eski sistemleri detaylı bir şekilde inceleyerek yukarıda belirtilen ihtiyacın tam olarak ne olduğunu ve nedenlerini belirledim. Özellikle atölyeler arasında çalışan bu eski sistemlerden biri arızalandığında üretim hattı tamamen tıkanmaktaydı. Sistemler çok eski oldukları için de oldukça fazla sayıda arıza oluyordu. Yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi eski transportörler ray üzerinde hareket ettikleri için yere oldukça yakındırlar. Vagonlar araç üzerindeki vinç sistemine bağlı halatlarla çekilerek araca yerleştirilirler. Yükleme sırasında vagonlar resimde görülen kızaklardan geçerler. Bu esnada vagon ağırlığından gelen kuvvet aracın köşe noktalarında bulunan yayalar tarafından dengelenir.
Çalışmanın ikinci aşamasında ihtiyaca yönelik olarak dünya üzerinde var olan benzer sistemler araştırıldı. Sadece Almanya’da benzer birkaç aracın bulunduğu görüldü. Ancak sadece birkaç resim ve temel bilgiden başka bir şeye ulaşılamadı. Eldeki bu kısıtlı bilgilerle çalışmaya devam edildi.
Aracın eski araçlara göre en büyük farkı, ray gibi sabit bir hatta bağlı olarak değil, lastik tekerlekler üzerinde serbestçe hareket ediyor olmasıdır. Aracın her iki başında birer kumanda bölümü bulunmaktadır. Yükleme, her iki başta bulunan ikisi sabit, biri ayarlanabilir kızaklar üzerinden, araç üzerindeki vinç sistemiyle çekilerek gerçekleştirilir.
Lastik tekerlekleri nedeniyle araç, eski sistemlere göre daha yüksektir. Dolayısıyla yükleme yapılabilmesi için alçalıp yükselebilen bir süspansiyon sistemine sahiptir. Aracın yükleme yapılan kısmı, tekerlekler üzerinde belirli bir eğimi sağlayacak şekilde alçalır.
Yaklaşık olarak 35 m uzunluğunda ve tam yüklü olarak 90t ağırlığında bir aracı binalar arasında normal bir sürüşle hareket ettirmek son derece zordur. Bu nedenle araca yükleme yapılıp süspansiyon sistemi aracı kaldırdıktan sonra tekerleklere yukarıda belirtilen pozisyonlarda yön verilerek aracın hareketi sağlanır. Dolayısıyla aracın tekerlek sistemi normal araçlardan farklı olarak tek bir noktadan tahrikli değil, her bir tekerlek çifti kendinden tahrikli olacak şekilde düzenlenmiştir.
Lastik tekerleklerin ilerlemek için dairesel hareketi, her bir lastik çiftine yerleştirilmiş hidrolik motorlar sayesinde gerçekleştir. Hidrolik motorlardan lastik tekerleklere güç aktarımı bir diferansiyel sistemi sayesinde sağlanır.
Tekerleklerin sürüş pozisyonuna göre döndürülebilmesi için birer piston-silindir düzeneğine bağlı kremayer dişli mekanizması kullanılmıştır.
Tekerlek akslarına yerleştirilen hidrolik silindirler, yükleme ve boşaltma işlemi sırasında aracın yükseltilip alçaltılmasını sağlarlar.
Tüm bu hidrolik sistemler için gerekli olan basınçlı yağı sağlamak amacıyla, araç üzerinde bir dizel motor tarafından tahrik edilen pompa sistemi bulunmaktadır.
Bütün bu araştırma çalışmaları sonrasında aracın imalinde kullanılacak malzemeler belirlenmiş, aracın tam yüklü ağırlığı, bir tek aks üzerine düşen yük, aracın 10 km/s hızla hareket edebilmesini sağlayacak hidrolik motor gücü, lastik boyutları, hidrolik silindirler için gerekli güç, pompanın ve dolayısıyla gerekli olan dizel motorun gücü, araç üzerinde yükleme amaçlı kullanılan vinçlerin kapasiteleri, halat çapları vs bütün hesaplamalar yapılmış, gerekli olan teçhizatların yurt içi kaynaklardan karşılıkları belirlenmiş ve bu bilgiler ışığında bir teknik şartname hazırlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder